การพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัลผ่านนวัตกรรมชุมชนแห่งการเรียนรู้ภูมิปัญญาอาหารสุขภาพของผู้สูงอายุ DIGITAL CITIZENSHIP DEVELOPMENT OF THE ELDERLY VIA LEARNING COMMUNITIES INNOVATION FOR HEALTHY FOOD WISDOM

Main Article Content

อุทิศ บำรุงชีพ
พักตร์วิภา โพธิ์ศรี
มงคล ยังทนุรัตน์

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้สูงอายุผ่านนวัตกรรมชุมชนแห่งการเรียนรู้ภูมิปัญญาอาหารสุขภาพ และ2) ประเมินความก้าวหน้าทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้สูงอายุก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรมชุมชนนวัตกรรมการเรียนรู้ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้สูงอายุทั่วประเทศในการพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัล จำนวน 368 คน โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แพลตฟอร์มชุมชนดิจิทัล แบบประเมินวัดทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัล และแบบประเมินตามสภาพจริง สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า t-test และการวิเคราะห์ สังเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) พฤติกรรมความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้สูงอายุที่ได้เข้าร่วมกิจกรรมของชุมชนนวัตกรรมการเรียนรู้แพลตฟอร์มดิจิทัล “We Enjoy Digital” โดยการบันทึกคะแนนจากแบบประเมินตามสภาพจริง 3 ตัวชี้วัด ประกอบด้วย ตัวชี้วัดทักษะที่ 1 : การมีความรู้และเข้าใจในเทคโนโลยีดิจิทัล ตัวชี้วัดทักษะที่ 2 : การเคารพตนเองและผู้อื่นในสังคมออนไลน์ และตัวชี้วัดทักษะที่ 3 :  การป้องกันตนเองและผู้อื่นจำนวน 4 ครั้ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ผลประเมินความก้าวหน้าทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัลของผู้สูงอายุก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรมชุมชนนวัตกรรมการเรียนรู้ “We Enjoy Digital” โดยรวมหลังการเข้าร่วมกิจกรรมสูงกว่าก่อนการเข้าร่วมกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

Article Details

How to Cite
บำรุงชีพ อ., โพธิ์ศรี พ. ., & ยังทนุรัตน์ ม. (2023). การพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัลผ่านนวัตกรรมชุมชนแห่งการเรียนรู้ภูมิปัญญาอาหารสุขภาพของผู้สูงอายุ: DIGITAL CITIZENSHIP DEVELOPMENT OF THE ELDERLY VIA LEARNING COMMUNITIES INNOVATION FOR HEALTHY FOOD WISDOM. วารสารวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 18(2), 79–94. Retrieved from https://ejournals.swu.ac.th/index.php/jre/article/view/15629
Section
บทความวิจัย (Research Articles)

References

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2563). ทะเบียนโรงเรียนผู้สูงอายุ ปี 2563. วันที่ค้นข้อมูล 3 พฤศจิกายน 2565, เข้าถึงได้จาก https://www.dop.go.th/thai/service_information/1/14.

นริศรา มีมาก. (2560). แนวทางการสร้างการยอมรับการใช้โมบายแอปพลิเคชันด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในเขต กรุงเทพมหานคร. สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าพระนครเหนือ.

พนม คลี่ฉายา. (2564). การออกแบบสารเพื่อการสื่อสารแบบบูรณาการ. กรุงเทพฯ : คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.

พนม คลี่ฉายา. (2564). การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุและข้อเสนอเพื่อการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลังและผลิตภาพของ ผู้สูงอายุไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 39(2). (เมษายน-สิงหาคม 2564). 56-78.

รัตนา จักกะพาก และคณะ. (2554). สื่อเพื่อสูงอายุในประเทศไทย สภาพการณ์ปัจจุบัน ความคาดหวัง แนวโน้มในอนาคต และการกำหนดยุทธศาสตร์เชิงรุก. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วรรัตน์ อภินันท์กูล. (2551). “แนวคิดทฤษฎีการเรียนรู้ทางการศึกษานอกระบบโรงเรียน.” ในหนังสือ แนวคิดและทฤษฎีที่ น่ารู้ทางการศึกษานอกระบบโรงเรียน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2564). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์.

สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2565). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2565. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.(2565). รูปแบบการจัดการเรียนรู้ผ่านดิจิทัลแพลตฟอร์มโดยการมีส่วนร่วมของภาคเอกชน. บริษัท 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.

สภาองค์กรผู้บริโภค. (2565). วิจัยเผย ผู้สูงวัย 44% ถูกหลอกบนเฟซบุ๊ก เตือนอย่าหลงเชื่อโฆษณาออนไลน์. วันที่ค้นข้อมูล 4 ธันวาคม 2565, เข้าถึงได้จาก https://theactive.net/news/marginalpeople-20220410-2/

บุญชม ศรีสะอาด. (2538). การวิจัยเบื้องต้น.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์.

ปิยวรรณ วิเศษสุวรรณภูมิ. (2566). การเสริมสร้างแรงจูงใจสำหรับผู้เรียนในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศรีไพร โชติจิรวัฒนา. (2562). การพัฒนารูปแบบการใช้เทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมการรู้สุขภาพสำหรับผู้สูงอายุในศูนย์การเรียนรู้ ศตวรรษที่ 21. วิทยานิพนธ์ (ค.ด.) สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อุทิศ บำรุงชีพ. (2565). ดิจิทัล ดิสรัปชัน สู่การเผยแพร่นวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษา. ชลบุรี : คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

Alkan, F. (2016). Experiential learning: Its effects on achievement and scientific process skills. Journal of Turkish Science Education, 13(2). http://search.proquest.com/docview/1824858137/

Campbell, Ollie. (2015). Designing for the Elderly: Ways Older People Use Digital Technology Differently. Smashing Magazine, Retrieved February, 2022. from www.smashingmagazine.com/2015/02/designing-digital- technology-for-the-elderly/

Henry, B., Ozier, A., & Johnson, A. (2011). Empathetic responses and attitudes about older adults: How experience with the aging game measures up. Educational Gerontology, 37(10), 924.941.

Johan, F., Anna, E., Frida, B., Tilda, E., (2023). Digital health platforms for the elderly? Key adoption and usage barriers and ways to address them. Technological Forecasting and Social Change. Volume 189, 2023,122319, ISSN 0040-1625, https://doi.org/10.1016/j.techfore.2023.122319.

Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs,N.J: Prentice Hall.

Ribble, M.& Bailey, G. (2017). Nine Themes of Digital Citizenship. Retrieved May 29, 2021, from https://www.digitalcitizenship.net/nine-elements.html.